BİR KOKU, BİR SES, BİR BAKIŞ…

Bazen bir parfüm, çocukluktan kalma bir müzik ya da sokakta duyduğunuz bir kelime… Hiç ummadığınız anda geçmişten bir duyguyu, bir anıyı tüm şiddetiyle yüzeye çıkarabilir. Peki bilinçaltı bu detayları neden ve nasıl saklıyor?

Psikologlara göre bilinçaltı, özellikle yüksek duygusal yüklü olayları saklama eğiliminde. Travmalar, utanç verici anlar, ilk aşklar, ani kayıplar gibi olaylar zihinde bastırılsa da kaybolmuyor. Sadece "bilinçli erişime kapatılıyor."

Araştırmalar, koku duyusunun anıları tetiklemede en etkili unsur olduğunu gösteriyor. Bir koku, beynin “amigdala” ve “hipokampus” bölgeleriyle doğrudan etkileşim kurarak saklı kalmış anıyı saniyeler içinde yüzeye çıkarabiliyor.

Freud’un tarif ettiği bastırma savunma mekanizması, zihni korumak için acı veren anıları bilinçaltına iter. Ancak bu anılar günlük hayatımızda davranışlarımızı, seçimlerimizi hatta rüyalarımızı etkileyebilir.

Rüyalar ve tekrar eden düşünceler, bastırılmış travmaların yüzeye çıkma şekillerinden biri. Psikiyatristler, bu tür durumların bilinçaltının “gör beni” çağrısı olduğunu söylüyor.

Uzm. Klinik Psikolog Elif A.:

“Bilinçaltı, her olayı değil; yüksek duygusal dalgalanma içeren olayları saklar. Bu yüzden bazı kelimeler, sahneler ya da kokular kişiyi bir anda yıllar öncesine götürebilir.”