Merhamet Erozyonu Mu Yaşıyoruz? – Toplumsal Empati Üzerine Derin Bir Bakış
Konuğumuz: Uzm. Psikolog Cemile Karahan
❓ Soru 1: Sayın Karahan, toplumda bir “merhamet kaybı” yaşandığını düşünüyor musunuz?Uzm. Cemile Karahan:
Evet, hem de çok açık bir biçimde. Empati, bir refleksken; artık bir lüks halini aldı. İnsanlar kendi sıkışmış hayatlarında o kadar yoğun ki başkasının derdine gözlerini kapatmayı “korunma” gibi görüyorlar. Ama bu korunma, aynı zamanda bir yabancılaşma süreci.
Uzm. Cemile Karahan:
Aşırı bireyselleşme: "Ben" odaklı yaşam tarzları empatiyi törpülüyor.
Sürekli travmaya maruz kalma: Haberlerde, sosyal medyada sürekli şiddet görseline maruz kalan beyin “duyarsızlaşıyor.”
Ekonomik stres: Kaygı seviyesi arttıkça içe kapanma da artıyor. İnsan kendi derdinden başka bir şey göremez hale geliyor.
❓ Soru 3: Sosyal medyada yardım kampanyaları var, ama bu çelişki değil mi?Uzm. Cemile Karahan:
Sosyal medyadaki yardımlaşma paylaşımları zaman zaman içten olsa da, bazıları sadece “iyi görünmek” için yapılıyor.
Gerçek empati, kameraya ihtiyaç duymaz. Bu, gösteri kültürünün empatiyi bir “performans nesnesine” dönüştürmesidir.
❓ Soru 4: Bu gidişat değiştirilebilir mi?Uzm. Cemile Karahan:
Evet, çünkü empati doğuştan gelen bir beceri değil, geliştirilebilir bir yetidir.
Hikâye dinlemek,
Gönüllü faaliyetlere katılmak,
Bir insanın gözünün içine bakarak konuşmak bile empatiyi artırır.
Yani dijitalden analoğa küçük geçişler, insaniliğimizi geri kazandırabilir.
Uzm. Cemile Karahan:
Toplumda böyle bir algı var ama bu çok yanlış. Asıl zayıflık, duyarsız kalabilmektir.
Merhamet, sadece başkasını değil; kendimizi de koruyan bir kalkan.
İnsan merhamet gösterdiğinde, kendi vicdanına da iyi gelir.
3 Maddede Özet:Merhamet kaybı toplumda duygusal kopuşun en belirgin işareti.
Ekonomik, dijital ve bireysel faktörler empatiyi zayıflatıyor.
Empati yeniden öğrenilebilir ve küçük adımlarla güçlendirilebilir.