PARMAK EKRANDA, ZİHİN UZAKTA

Sabah uyanır uyanmaz ilk iş telefon ekranına bakmak… Her bildirimde irkilmek, her boşlukta ekrana yönelmek… Peki bu alışkanlık beynimizi nasıl etkiliyor?

Uzmanlara göre sürekli telefon kullanımı, özellikle sosyal medya ve mesaj bildirimleriyle birleştiğinde, beynin dikkat ve hafıza merkezlerinde kalıcı değişimlere yol açabiliyor.

 Harvard ve Stanford üniversitelerince yapılan araştırmalarda, sürekli ekran maruziyetinin:

Odaklanma süresini %40 oranında düşürdüğü

Anlık görev değiştirme (task switching) oranını artırdığı

Kısa vadeli hafızayı daha hızlı yorduğu

tespit edildi.

Zihin, her bildirimde yeniden yönlendirilmek zorunda kalıyor. Bu da beynin karar alma ve problem çözme bölgelerini aşırı çalıştırarak zihinsel tükenmişliğe sebep oluyor.

Telefon ekranına her bakış, beynin ödül sistemiyle ilişkilendiriliyor. Her yeni mesaj, beğeni ya da bildirim, dopamin salınımını tetikliyor.

Ancak bu mini "haz patlamaları", zamanla bağımlılık davranışına dönüşebiliyor. Tıpkı şeker, kahve veya sigara gibi, telefon ekranı da nörokimyasal alışkanlık yaratabiliyor.

- Odaklanma güçlüğü
- İsim-hatıra-karıştırma
- Derin düşünememe
- Devamlı ekran kontrol etme ihtiyacı
- Uyku kalitesinde bozulma

* Bildirimsiz mod kullanın: Günün belirli saatlerinde telefonu sessize alın.
* Yatmadan 1 saat önce ekranı bırakın.
* Sosyal medya yerine kitap molası verin.
* Doğa ve gerçek iletişim dopamini doğal yollarla artırır.
* Dijital detoks günleri belirleyin.

Nörobilimci Dr. Hande Keskin şöyle diyor:

“Ekran yorgunluğu beynin doğal ritmini bozar. İnsan beyni dijital uyaranlara değil, doğaya ve sessizliğe programlıdır.”