Günlük yaşamda birçok kişi, istemediği hâlde kabul ettiği tekliflerle karşılaşıyor. Bir arkadaşın ricasını kıramamak, fazladan iş yükü almak ya da plansız programlara evet demek… Tüm bunların altında “hayır diyememe sendromu” yatıyor olabilir.

Psikoloji uzmanlarına göre bu durum, yalnızca sosyal kaygı değil; kişilik yapısı, duygusal öğrenmeler ve geçmiş deneyimlerle de bağlantılı.

Toplumda kabul görmek, dışlanmamak ve sevilmek için kişi, kendinden ödün verebilir. “Hayır dersem beni sevmezler” düşüncesi, derinlerde kodlanmış olabilir.

Birini reddetmenin ona zarar vereceğini düşünmek, kişinin vicdanına yük olur. Özellikle empatik bireylerde bu duygu daha baskındır.

“Kibar ol, başkalarını üzme” gibi sürekli telkinlerle büyüyen çocuklar, yetişkinlikte sınır koymakta zorlanabilir.

İlişkilerde hayır demek, bazı bireyler için “beni bırakır” korkusunu tetikler. Bu yüzden karşı tarafı kaybetmemek için her şeye evet denir.

Kendi isteklerini ikinci plana atan kişiler, başkalarını memnun etmek için yaşar. Bu da zamanla tükenmişlik yaratır.

Psikologlar, sağlıklı sınırlar koyabilmek için şu adımları öneriyor:

Karşı tarafa değil, duruma “hayır” denildiğini hatırlamak

Küçük adımlarla “hayır” demeye başlamak

Hayır demenin bencilce değil, kendini koruma biçimi olduğunu içselleştirmek

Gerekirse bir uzman desteği almak

Hayır diyememek, zamanla kişiyi psikolojik olarak yoran ve öz benliği aşındıran bir döngüye dönüşebilir. Sınır çizmek, ruh sağlığı için bir gerekliliktir.