27 MAYIS 1960 DARBESİ: TÜRKİYE DEMOKRASİ TARİHİNDE BİR DÖNÜM NOKTASI

Türk Silahlı Kuvvetleri’nin 27 Mayıs 1960 sabahı yönetime el koymasıyla Türkiye Cumhuriyeti tarihinin ilk askerî darbesi gerçekleşti. Bu müdahale, siyasal hayatı, anayasayı ve toplumsal düzeni köklü şekilde etkiledi.

27 Mayıs 1960, Türk siyasi tarihine damga vuran en önemli olaylardan biri olarak kayıtlara geçti. O dönemde iktidarda bulunan Demokrat Parti’ye karşı gelişen toplumsal huzursuzluk, ekonomik sıkıntılar ve siyasal baskılar sonucunda, Türk Silahlı Kuvvetleri sabaha karşı yönetime el koydu.   Darbenin başında Orgeneral Cemal Gürsel yer alırken, silahlı kuvvetler adına yapılan ilk açıklamada, “demokratik düzenin yeniden kurulması amacı” vurgulandı.   DARBENİN NEDENLERİ:   Hükümetin muhalefeti susturma çabaları   Basın özgürlüğünün kısıtlanması   Ekonomik kriz ve geçim sıkıntıları   Üniversite ve öğrenci olaylarının artması   Ordu içindeki huzursuzluklar   SONUÇLARI:   Cumhurbaşkanı Celal Bayar ve Başbakan Adnan Menderes başta olmak üzere çok sayıda siyasetçi tutuklandı.   Yassıada Yargılamaları başladı. Menderes ve iki bakan idam edildi.   1961 Anayasası hazırlandı ve yeni bir parlamenter sistem kuruldu. Türk siyaseti askerî vesayet altına girdi ve darbe kültürü yerleşti.   TARİHİ ETKİSİ:   27 Mayıs, sadece bir darbe değil, Türkiye’nin demokrasiyle olan imtihanının ilk büyük kırılmasıdır. Siyaset, medya, yargı ve toplum bu müdahaleden derin izler taşıdı. Demokrasiye müdahalelerin meşru kabul edilmesinin önünü açtı.