İZİN KULLANMADAN FAZLA MESAİ YAPMANIN CEZASI VAR MI?

ÇALIŞANLARIN FAZLA MESAİLERİ KANUNLA DÜZENLENMİŞTİR. PEKİ, YILLIK İZİN KULLANMADAN, ÜST ÜSTE FAZLA ÇALIŞMANIN BİR YAPTIRIMI VAR MI? UZMANLAR UYARIYOR: HEM İŞÇİ HEM İŞVEREN RİSK ALTINDA.

Çalışma hayatında fazla mesai yapmak, birçok çalışan için kaçınılmaz bir durum. Ancak yıllık izin haklarını kullanmadan, aralıksız fazla mesai yapılması, hem sağlık hem de iş hukuku açısından ciddi riskler doğuruyor.   4857 sayılı İş Kanunu, işçilerin yıllık izinlerini kullanmalarını zorunlu kılıyor. İşverenin bu izni kullandırmaması ve sürekli fazla çalışmaya yönlendirmesi, kanuna aykırı bir durum teşkil ediyor.   FAZLA MESAİ SINIRLARI NEDİR?   Mevzuata göre:   Haftalık çalışma süresi 45 saat, bunun üzeri fazla mesai sayılır.   Fazla mesai yılda en fazla 270 saat olabilir.   Her fazla mesai saati için %50 zamlı ödeme yapılması gerekir.   Fazla mesai, işçinin yazılı onayıyla yapılmalıdır.   YILLIK İZİN KULLANMAMAK KABUL EDİLMEZ   İş Kanunu’na göre çalışan, yılda en az 14 gün yıllık ücretli izin hakkına sahiptir (kıdem arttıkça bu süre artar). Bu iznin parayla değişimi, bir sonraki yıla devrederek iptali veya “nasıl olsa fazla mesai yapıyor” gerekçesiyle kullandırılmaması yasaktır.   YAPTIRIMLAR NELER?   İşveren açısından: Yıllık izin kullandırmama durumunda idari para cezası uygulanır (2025 için kişi başı yaklaşık 3.300 TL).   İşçi açısından: Sürekli fazla mesai nedeniyle sağlık sorunları yaşarsa, iş kazası sayılabilecek durumlar doğabilir. Ayrıca işçinin verim kaybı ve tükenmişlik yaşaması halinde iş güvencesi riske girebilir.   UZMAN UYARISI: "İZİN HAKKI YOKSAYILAMAZ"   İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı Barış Uçar’a göre, “Fazla mesai ne kadar ödenirse ödensin, çalışanın yıllık izin hakkı kutsaldır. Bu hak devredilemez, paraya çevrilemez, bastırılıp görmezden gelinemez. Hem işveren hem çalışan bu konuda bilinçli olmalı.”